Jam’u dan tarjih ta’arudh lafaz umum dan khusus:
Hadith 1:
“Daripada Abu Tsa’labah al-Khusyani bahawa Rasulullah ﷺ melarang memakan setiap yang bertaring daripada binatang buas”
[ Al-Bukhari ]
Hadith 2:
“Daripada Abdul Rahman bin Abi ‘Ammar bahawa beliau bertanya kepada Jabir bin Abdullah tentang dubuk: dubuk boleh dimakan? Jawab: Ya, apakah boleh diburu? Ya, apakah engkau mendengarinya daripada Rasulullah ﷺ? Ya”
[ Ibnu Majah, Sunan At-Tirmidzi, Musnad Ahmad ]
Jadi, kedua hadith berlaku ta’arudh zahiri dan ia berlaku antara umum dan khusus. Hadith 1 umum kepada setiap binatang buas yang bertaring dan hadith 2 khusus kepada dubuk.
Yang mengatakan haram ini kerana mereka mentarjih lafaz umum dan yang mengatakan halal pula kerana mereka jam’u dengan cara meletak umum di bawah khusus.
Syafi’iyyah:
Dubuk halal, yang haram cuma binatang buas yang boleh menyerang manusia.
Contoh:
Singa, harimau dan serigala.
Cara mereka jam’u:
“Setiap yang bertaring itu haram kecuali dubuk”
Bahkan Imam Asy-Syafi’iy رحمه الله berkata:
“Daging dubuk bahkan dimakan dan dijual di antara Safa dan Marwa”
[ al-Muhazzab ]
Ibnu Al-Qayyim رحمه الله berhujjah:
“yang haram jika ada 2 unsur: bertaring dan buas, dan dubuk cuma satu unsur iaitu bertaring, haiwan buas bertaring yang lain tidak seperti dubuk”
[ I’lam ]
Pendapat Ibnu Qudamah رحمه الله pula:
“halal dan haram tentang daging haiwan ini mengikut apa yang dimakan Arab maka halal, dan apa yang tidak dimakan mereka maka ia haram, dan kayu ukur Arab adalah penduduk Hijaz, kerana ia negeri tadahan wahyu, dan Arab itu Quraisy”
[ al-Mughni ]
Dan pendapat Imam Abu Hanifah رحمه الله dan Ahnaf:
mereka mentarjih, setiap yang memakan daging itu buas.
Jadi, ada dua cara mereka gunakan:
1. Hadith mengharamkan tarjih ke atas menghalalkan, haram mengalahkan halal lebih selamat.
2. Hadith yang mengharamkan masyhur (di mulut) dan masyhur tarjih ke atas khabar ‘Ahad (Badaie’).
Ulasan:
Pelajari cara ulama’ memakai dan membuang nas, kerana bukan semua yang asalkan daripada Nabi ﷺ boleh dibuat hujjah.
@ustazdaud
#berinteraksidenganhadith
