Syarah Hadis Asy-Syama’il Al-Muhammadiyyah – Hadis 74
Mohd ‘Adlan Bin Mohd ShariffuddinDecember 16, 2018
74 – حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ زَكَرِيَّا بْنِ أَبِي زَائِدَةَ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَيَّاشٍ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، عَنِ الشَّعْبِيِّ، قَالَ: قَالَ الْمُغِيرَةُ بْنُ شُعْبَةَ: أَهْدَى دِحْيَةُ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ خُفَّيْنِ، فَلَبِسَهُمَا. وَقَالَ إِسْرَائِيلُ، عَنْ جَابِرٍ، عَنْ عَامِرٍ: وَجُبَّةً فَلَبِسَهُمَا حَتَّى تَخَرَّقَا، لَا يَدْرِي النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَذَكِيٌّ هُمَا أَمْ لَا. قَالَ أَبُو عِيسَى: وَأَبُو إِسْحَاقَ هَذَا هُوَ أَبُو إِسْحَاقَ الشَّيْبَانِيُّ، وَاسْمُهُ سُلَيْمَانُ.
74- Telah bercerita kepada kami Qutaybah bin Sa`id, dia berkata: Telah bercerita kepada kami Yahya bin Zakariyya bin Abi Za’idah, daripada Al-Hasan bin `Ayyasy, daripada Abi Ishaq, daripada Asy-Sya`biy, dia berkata: Telah berkata Al-Mughirah bin Syu`bah: Dihyah telah menghadiahkan kepada Nabi sepasang kasut, kemudian dia telah memakainya. Dan berkata Isra’il, daripada Jabir, daripada `Amir: Dan sehelai jubbah. Kemudian dia memakai kedua-duanya sehingga kedua-duanya koyak. Nabi tidak tahu adakah telah disembelih kedua-duanya atau tidak. Berkata Abu `Isa: Dan Abu Ishaq ini, dia ialah Abu Ishaq Asy-Syaybaniy, dan namanya Sulayman.
Syarah Adou_Fr:
Hadis ini menceritakan bahawa Nabi juga menerima hadiah sepasang kasut daripada seseorang yang bernama Dihyah. Dihyah Al-Kalbiy ialah seorang sahabat, tetapi kisah ini berlaku sebelum keislamannya. Walau bagaimanapun, hadis ini disebut dengan lafaz yang berbeza di dalam Mu`jam Al-Kabir oleh At-Tabaraniy.
عَنْ جَابِرٍ، عَنْ عَامِرٍ، عَنْ دِحْيَةَ الْكَلْبِيُّ، قَالَ: أُهْدِيَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ جُبَّةٌ صُوفٌ وخُفَّيْنِ فَلَبِسَهُمَا حَتَّى تَخَرَّقَا، وَلَمْ يَسْأَلْ عَنْهُمَا ذَكَّيْنَاهُمَا أَمْ لَا.
Daripada Jabir, daripada `Amir, daripada Dihyah Al-Kalbiy, dia berkata: Dihadiahkan kepada Rasuli Llah sehelai jubbah bulu dan sepasang kasut, kemudian dia memakai kedua-duanya sehingga kedua-duanya koyak. Dan dia tidak bertanya tentang kedua-duanya, kami telah menyembelih kedua-duanya atau tidak.
Lafaz At-Tabaraniy ini tidak menyebut bahawa hadiah itu daripada Dihyah, sebaliknya, yang disebutkan ialah Dihyah menceritakan bahawa Nabi menerima hadiah. Hadis At-Tabaraniy ini mengukuhkan hadis At-Tirmizi bahawa hadiah yang diterima oleh Nabi ialah dua benda iaitu sehelai jubbah dan sepasang kasut. Hadis At-Tabaraniy ini juga menyebut tambahan bahawa jubbah yang diterima itu ialah jubah bulu.
Secara am, apabila dilihat isnad hadis At-Tirmizi ini, kita tidak dapat melihat perkaitan antara isnad yang pertama dengan isnad yang kedua. Isnad yang pertama: Qutaybah – Yahya – Al-Hasan – Abi Ishaq – Asy-Sya`biy – Al-Mughirah. Isnad yang kedua: Isra’il – Jabir – `Amir. Di sinilah peranan ilmu tentang rawi dan rijal, khususnya ilmu yang disebut (الْأَسْمَاءُ وَالْكُنَى) Al-Asma’ Wal-Kuna. Al-Asma’ bermakna nama-nama, manakala Al-Kuna bermakna (كُنْيَة) kunyah atau nama panggilan. Contoh mudah untuk hal ini ialah nama Nabi kita ialah Muhammad. Pada masa yang sama, Nabi kita memakai kunyah atau nama panggilan iaitu (أَبُو الْقَاسِم) Abu l-Qasim. Sesetengah ahli ilmu menambah satu lagi istilah ialah (الْأَلْقَاب) Al-Alqab. Al-Alqab ialah nama gelaran, seperti Si Bongkok, Si Pendek dan sebagainya.
Imam At-Tirmizi menyebut dalam isnad pertama hadis ini, “Daripada Asy-Sya`biy”. Nama sebenar Asy-Sya`biy ialah `Amir, iaitu seperti yang ada dalam isnad kedua hadis ini. Justeru, dapat dilihat bahawa jika seseorang itu tidak mempelajari ilmu Al-Asma’ Wal-Kuna Wal-Alqab, dia akan menganggap bahawa kedua-dua isnad ini tidak ada kaitan. Berbeza dengan orang yang mempunyaï ilmu, dia akan tahu bahawa Imam At-Tirmizi sebenarnya membawa kedua-dua isnad ini kerana ia bersambung pada rawi yang sama iaitu `Amir Asy-Sya`biy, iaitu salah seorang daripada (كِبَارُ التَّابِعِين) kibaru t-tabi`in yang meninggal pada tahun 103 Hijrah. Walau bagaimanapun, dalam isnad yang kedua, hanya ada tiga rijal sahaja yang disebutkan sekali gus menunjukkan bahawa isnad ini memang sengaja disebutkan begitu.
Dalam hadis ini, apabila Nabi menerima hadiah, dia menggunakannya dengan sebaik-baiknya, iaitu sehingga ia koyak. Hal ini berbeza dengan amalan sebahagian kita pada hari ini yang apabila dia menerima hadiah, dia akan menyimpannya di dalam almari atau bekas, dan tidak akan menggunakannya kerana takut rosak. Dengan membaca hadis Syama’il ini, kita seharusnya tahu bahawa kita perlu mula menggunakan semua hadiah yang kita terima, bahkan setiap barangan yang kita beli atau miliki. Ini kerana sesuatu yang tidak digunakan, samalah ia seperti sesuatu yang tidak ada atau tidak dimiliki. Menggunakan barang yang ada, sama ada diterima sebagai hadiah, atau dibeli, pasti akan menyebabkan perubahan atau kerosakan pada barang tersebut. Namun, itulah tanda ia berguna dan diambil faedah oleh tuan yang empunya barang itu.
Dalam hadis ini juga disebutkan tentang perkataan ‘sembelih’. Membaca teks ini untuk pertama kali pasti akan menyebabkan sesiapa sahaja terperanjat dan terkejut. Apakah maksud perkataan sembelih di dalam hadis ini? Di sinilah keindahan bahasa `Arab yang merangsang tahap pemikiran seseorang, sehingga dia perlu berfikir untuk memahami kata-kata ini.
Kasut dalam hadis ini, ialah sepasang kasut yang diperbuat daripada kulit, contohnya kulit lembu. Jubbah bulu pula ialah jubbah yang diperbuat daripada bulu binatang, contohnya biri-biri. Justeru, kedua-dua benda ini menggunakan sumber binatang sebagai punca bahan mentahnya, iaitu kulit seperti kulit lembu, dan bulu seperti bulu kambing biri-biri. Apabila disebut “Nabi tidak tahu adakah telah disembelih kedua-duanya atau tidak”, ia bermakna sumber kulit dan bulu ini, tidak diketahuï adakah ia datang daripada binatang yang disembelih oleh orang Islam atau tidak.
Hadis ini sebenarnya menyebutkan satu masalah fiqh iaitu hukum menggunakan bulu dan kulit binatang. Melaluï hadis ini, diketahuï bahawa barangan kulit dan bulu tidak perlu disiasat asal usulnya, sama ada ia datang daripada binatang yang disembelih atau tidak. Justeru, ia adalah satu keluasan dalam agama Islam, dan menunjukkan bahawa Islam itu tidak menyusahkan umatnya.
Dewasa ini, ada banyak kasut yang diimport dari luar negara, khususnya negara kafir. Secara am, kita boleh membeli kasut tersebut dan menggunakannya, tanpa perlu tahu sama ada kulitnya itu datang daripada haiwan yang telah disembelih atau tidak. Begitu juga dengan beg kulit, atau apa-apa barangan kulit yang lain.
Baju bulu juga ada banyak dijual di pasaran, khususnya pakaian tebal seperti kot atau jaket untuk musim sejuk. Tidak perlu ditanya atau disiasat adakah bulu itu datang daripada kambing atau biri-biri yang disembelih atau tidak. Begitu juga dengan pakaian atau barangan bulu yang lain seperti topi, alas kaki, permaidani, selimut, berus dan sebagainya.
Secara am, bulu haiwan boleh digunakan dan diambil manfa`at, tanpa perlu dirisaukan tentang adakah haiwan itu telah disembelih atau tidak. Ini kerana, tujuan penyembelihan adalah untuk menghalalkan daging, iaitu untuk membolehkan daging haiwan itu dimakan. Disebabkan bulu bukan untuk dimakan, maka, bulu tidak perlu disinonimkan dengan sembelih, berbeza dengan daging.
Di hujung hadis ini, Imam At-Tirmizi menjelaskan tentang seorang rawi hadis iaitu Abu Ishaq. “Abu Ishaq” ialah kunyah, sedangkan nama sebenarnya ialah Sulayman. “Abu Ishaq Asy-Syaybaniy” pula ialah nama panggilan yang lebih khusus. Imam At-Tirmizi menyebut “Dan Abu Ishaq ini, dia ialah Abu Ishaq Asy-Syaybaniy” disebabkan ada beberapa orang yang dipanggil dengan Abu Ishaq. Antaranya Abu Ishaq Al-Hamdaniy, Abu Ishaq Al-Fazariy dan Abu Ishaq Asy-Syaybaniy. Justeru, apabila kunyah beberapa orang adalah sama, nama panggilan yang lebih khusus digunakan.
